Cennik chmur obliczeniowych: Jak oszacować koszty chmury?

Migracja do chmury pozwala przyspieszyć rozwój firmy, a także odczuwalnie ograniczyć wydatki związane z utrzymaniem infrastruktury IT. Trzeba jednak pamiętać, że ceny chmur od poszczególnych dostawców mogą znacznie się od siebie różnić. Jeśli takie rozwiązanie rzeczywiście ma być opłacalne, przedsiębiorstwo powinno zdecydować się na możliwie najbardziej korzystny model usług oraz przejrzysty system rozliczeniowy. Wiele osób nie wie, jak sprawdzić, ile rzeczywiście kosztuje chmura obliczeniowa – cena jest zależna od wielu czynników. Wyjaśniamy, jak wyliczyć wysokość wydatków związanych z jej użytkowaniem oraz jak można je zoptymalizować!

Ile kosztuje chmura – cena usług chmurowych

Raport przygotowany przez SAP oraz Kantar, „Cyfrowa wędrówka w chmury. Menedżerzy o chmurze w Polsce i regionie CEE”^[1], udowadnia, że Polska jest jednym z liderów cyfrowej transformacji w Europie Środkowej i Wschodniej. Wykorzystanie usług chmurowych do celów biznesowych zadeklarowało aż 8 na 10 menedżerów biorących udział w badaniu. Technologia ta przekonuje do siebie coraz więcej przedsiębiorców, ale mimo to powszechna wiedza o tych rozwiązaniach nadal jest dość ograniczona.

Wątpliwości budzi to, ile właściwie kosztuje korzystanie z takich usług. Wiele mówi się o tym, że przejście na chmurę w ogólnym rozrachunku jest zdecydowanie bardziej opłacalne niż tworzenie i utrzymywanie stacjonarnej infrastruktury. Same zapewnienia jednak nie wystarczają. Przedsiębiorcy chcą wiedzieć, ile będą musieli płacić za serwer w chmurze – cena jest w wielu przypadkach głównym kryterium wyboru.

Po wpisaniu w wyszukiwarkę hasła „chmura obliczeniowa cena” nie otrzyma się jednoznacznej odpowiedzi. Koszty samej migracji, a później utrzymania takich wirtualnych serwerów, są zależne od wielu różnych czynników. Nie bez powodu tak popularne jest korzystanie ze wsparcia specjalistów.

Total Cost of Ownership – porównanie kosztów zakupu fizycznego serwera z korzystaniem z chmury

Total Cost of Ownership (ang. całkowity koszt posiadania), to wskaźnik uwzględniający nie tylko koszty stałe (m.in. zakupu, najmu), ale też zmienne (m.in. utrzymania, szkolenia pracowników, konserwacji). Często wykorzystuje się go przy porównywaniu opłacalności inwestycji w fizyczną infrastrukturę IT (zakup prywatnego serwera) z korzystaniem z usług chmurowych (wynajem wirtualnego serwera).

Z pomocą TCO można wyliczyć koszty zakupu, instalacji, użytkowania oraz utrzymania infrastruktury przez określony czas, najczęściej kilku lat. Przedsiębiorcy często popełniają jednak błędy podczas przygotowywania takich szacunków, ponieważ nie uwzględniają wszystkich czynników albo nie zdają sobie sprawy z tego, co dokładnie zyskują po przejściu na chmurę.

Koszty związane z inwestycją w fizyczny serwer obejmują m.in.:

• zakup sprzętu,
• wynajem/zakup przestrzeni (a także jej ochrona, sprzątanie itp.),
• zakup elementów systemu, m.in. serwerów, pamięci masowych, infrastruktury sieciowej i zasilającej, szaf serwerowych, monitoringu,
• zakup składowych systemu przeciwpożarowego,
• zakup oprogramowania,
• utrzymanie odpowiedniego łącza internetowego,
• zużycie energii elektrycznej (nie tylko przez urządzenia IT, ale też np. klimatyzację),
• redundancja (zdublowanie serwerów i urządzeń w celu utrzymania ciągłości działania systemów),
• zatrudnienie, wyszkolenie i utrzymanie specjalistów IT,
• przeglądy i ewentualne naprawy oraz wymiany sprzętu.

Korzystanie z usług chmurowych w ogólnym rozrachunku jest łatwiejsze i przez to też o wiele bardziej opłacalne. Zwalnia z wielu wydatków, a do tego w cenie zapewnia pełną obsługę techniczną. W tym przypadku płaci się też tylko za zasoby, które faktycznie się wykorzystuje. W ten sposób wielu firmom może udać się zaoszczędzić kilka, a nawet kilkanaście tysięcy złotych miesięcznie.

Ile kosztuje migracja do chmury?

Proces migracji do chmury jest dość skomplikowaną procedurą. Jeśli ma się odbyć względnie szybko, bez niepotrzebnego ryzyka (np. utraty cennych danych), konieczne jest przygotowanie wieloetapowej strategii.

Na początku powinno się ocenić aktualnie wykorzystywane zasoby, tj. uporządkować je, sprawdzić itp. Najważniejsze jest uszeregowanie aplikacji i magazynów danych pod względem trudności ich przenoszenia na nowe środowisko.

W zakresie migracji do chmury najrozsądniej jest skorzystać ze wsparcia specjalistów. Zaplanują, a następnie przeprowadzą cały proces, tak by odbył się najszybciej, najtaniej i bez niepotrzebnych utrudnień. Wtedy przejście na cloud computing staje się jeszcze bardziej rentowne.

Rodzaje modeli cenowych chmury

Istnieje kilka rodzajów modeli zarządzania usługami chmurowymi, różniących się od siebie zakresem obowiązków związanych z utrzymaniem środowiska przeniesionych na dostawcę. Przy przeglądaniu ofert można spotkać następujące skróty:

• IaaS (Infrastructure as a Service = Infrastruktura jako Usługa) – chmura stanowi zwirtualizowaną infrastrukturę komputerową, wyniesioną do chmury, zastępując stacjonarną serwerownię. W tym przypadku strategia migracyjna jest najprostsza, a mimo to nadal daje wiele korzyści. Model ten najczęściej wykorzystuje się ją do tworzenia magazynów i baz danych oraz wirtualnych maszyn (Virtual Machines). Cena zazwyczaj jest uzależniona od rzeczywistego zużycia     .
• PaaS (Platform as a Service = Platforma jako Usługa) – chmura pełni rolę środowiska obliczeniowego, umożliwiając tworzenie i wdrażanie oprogramowania. W ten sposób zyskuje się łatwy dostęp do funkcjonalności, które w wielu przypadkach wiązałyby się z koniecznością angażowania dodatkowych, dużych serwerów oraz zajęłyby wiele czasu przy instalacji i konfiguracji. Opcja jest popularna przy rozwijaniu rozwiązań z zakresu np. Machine Learning czy analizy Big Data. Opłaty ustala się najczęściej w ujęciu czasowym.
• SaaS (Software as a Service = Oprogramowanie jako Usługa) – chmura daje dostęp do oprogramowania na żądanie, które jest hostowane na serwerach dostawcy. Jest to zdecydowanie najprostszy wariant korzystania z usług chmurowych. Zazwyczaj obejmuje aplikacje biurowe i mailowe. Dostawczy najczęściej proponują gotowe rozwiązania w różnych pakietach, z określonym zakresem funkcji i odpowiednią licencją. Opłaty często są regulowane w formie miesięcznego abonamentu (naliczanego za każdego użytkownika), ale mogą być też naliczane na bieżąco, według zużycia, Google Workspace, Cloudmizer, Microsoft 365.
• DaaS (Desktop as a Service = Pulpit jako Usługa) – chmura stanowi wirtualny pulpit, który jest szczególnie przydatny przy organizacji pracy zdalnej. Zapewnia łatwy, bezpieczny dostęp do aplikacji i danych firmy z dowolnego miejsca. Za usługi zazwyczaj płaci się w formie okresowego rozliczenia. 

Obecnie najpopularniejszymi rozwiązaniami są IaaS, PaaS oraz SaaS. Często firmy korzystają z kilku, łączonych wariantów.

Czynniki wpływające na cenę chmury

Podsumowując, do głównych czynników wpływających na cenę chmury zaliczają się m.in.:

• rodzaj i liczba usług,
• operacyjny czas korzystania z usług w modelu pay-as-you-go,
• rodzaj instancji (liczba procesorów itp.),
• transfer danych wewnątrz oraz transfer wychodzący,
• obciążenie,
• wielkość i rodzaj pamięci,
• lokalizacja centrów danych,
• region obsługi,
• okres zobowiązania,
• kompatybilność z innymi usługami, aplikacjami itp.,
• dodatkowe zabezpieczenia.

Ogromne znaczenie ma też oczywiście polityka firmy, czyli dostawcy. Przed nawiązaniem współpracy dobrze jest uważnie zapoznać się ze wszystkimi warunkami umowy, ponieważ można w ten sposób odkryć wiele dodatkowych opłat. Jeśli chce się w pełni świadomie podjąć decyzję o migracji danych na chmurę, dobrze jest wykonać dokładny research czy nawet zasięgnąć porady specjalistów.

Ceny chmur od różnych dostawców

Na rynku działa wiele dostawców usług chmurowych, którzy chociaż często proponują dość podobne rozwiązania, oferują odmienne ceny. Przed podjęciem ostatecznej decyzji o migracji danych warto sprawdzić, ile będzie kosztować chmura – cennik dostępny na stronie dostawcy powinien dostarczyć przynajmniej przybliżoną wartość.

W większości przypadków firmy przygotowały specjalne kalkulatory, które po wybraniu usług oraz innych parametrów przybliżają kwotę płatności w danym modelu rozliczeniowym.

Przykłady cenników różnych dostawców:

• Amazon Web Services (AWS): Chmura cennik AWS.
• Microsoft Azure: Chmura cennik Microsoft Azure.
• Google Cloud Platform (GCP), Chmura cennik Google Cloud Platform.
• IBM Cloud, Chmura cennik IBM Cloud.
• Alibaba Cloud, Chmura cennik Alibaba Cloud.
• Oracle Cloud, Chmura cennik Oracle Cloud.

Jak obliczyć koszty korzystania z chmury?

Pochylmy się nad tym, jak obliczyć, ile kosztuje serwer w chmurze – cena jest zależna od wielu czynników. Wymienialiśmy je już wcześniej, ale warto doprecyzować, które z nich są najważniejsze i co dokładnie oznaczają.

Faktory wpływające na ceny chmury:

• lokalizacja centrów danych – kiedy prowadzi się firmę działającą w UE, podlega się pod rozmaite przepisy, m.in. RODO. Z tego względu jest się zobowiązanym do wybrania dostawcy usług, który udostępnia centrum danych na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG);
• rodzaj instancji – typy maszyn, liczba procesorów i ich parametry (m.in. liczba rdzeni). Nowoczesne, rozbudowane serwery, na których działa chmura, są zdecydowanie kosztowniejsze. Za wydajność trzeba odpowiednio zapłacić;
• wielkość i rodzaj pamięci – ilość pamięci operacyjnej i przestrzeni dyskowej ma oczywiście wpływ na cenę. Im większe zasoby, tym wyższa cena chmury;
• okres zobowiązania – umowa może odnawiać się co miesiąc albo być podpisana na dłuższy okres (wtedy z reguły cena jest niższa, ponieważ dostawca ma pewność, że przez określony czas ma zapewnionego klienta);
• regiony – cena usług różni się w zależności od tego, gdzie umiejscowione są maszyny. Inna stawka obowiązuje dla Londynu, a inna dla Tokio. Lepiej jest wybrać możliwie najbliższy region;
• obciążenie – przy małym ruchu i niewielkim zużyciu mocy obliczeniowej, koszt usługi może być odpowiednio mniejszy. Kiedy zaś wzrośnie, cena będzie proporcjonalnie większa (jeśli wybierze się odpowiedni model rozliczeniowy).
• rezerwacje – możliwość zobowiązania się do zakupu usług na rok lub trzy lata nawet z 70% rabatem.

Sposoby na optymalizację kosztów korzystania z chmury

Przy obliczaniu kosztów utrzymania chmury warto mieć na względzie to, że istnieją sposoby na ich optymalizację. Istnieje kilka sprawdzonych rozwiązań, które umożliwiają wyraźne obniżenie ceny chmury. Do najpopularniejszych można zaliczyć:

• autoscaling – w wielu przypadkach możliwość płatności za rzeczywiście wykorzystane zasoby jest zdecydowanie najbardziej opłacalną opcją. Jedną z głównych zalet technologii chmurowych jest ich skalowalność, czyli dostosowywanie się do aktualnych warunków. Automatyczne skalowanie polega na dodawaniu usług w sytuacji większego zapotrzebowania i odpowiednio ich usuwaniu przy mniejszych obciążeniu. Dzięki temu w obliczu nagłych zmian (np. gwałtownego wzrostu/spadku ruchu w sklepie internetowym) zawsze w wydajny, a zarazem ekonomiczny sposób wykorzystuje się dostępne zasoby;
• konfiguracja środowisk IT – chmura zazwyczaj podzielona jest na kilka środowisk, m.in. produkcyjne, testowe czy deweloperskie. Jedne pracują przez całą dobę, a inne tylko okresowo. Świetnym rozwiązaniem jest stworzenie specjalnego harmonogramu uruchamiania i wyłączania wybranych zasobów, tak by działały w zależności od pory albo obciążenia. Nie trzeba utrzymywać wszystkich instancji przez cały czas – jest to po prostu nieopłacalne. W ten sposób są one aktywne tylko wtedy, gdy jest to konieczne;
• rozwiązania serverless – usługi PaaS stanowią bezserwerowe platformy obliczeniowe. Rozlicza się je nie na podstawie wykorzystywanych zasobów, ale przetwarzanych zadań. W tym przypadku nie uruchamia się instancji czy serwera w chmurze, które mają wykonywać dane funkcje na żądanie bądź cyklicznie – zasoby są dynamicznie przyznawane przez dostawcę. Przez to nie płaci się za utrzymanie i zarządzanie infrastruktury, ale można z powodzeniem z niej korzystać;
• zarządzanie storage’em – ogromny wpływ na ceny chmur ma oczywiście udostępniana przestrzeń dyskowa. Zwykle można wybierać spośród kilku klas, różniących się od siebie pojemnością i wydajnością. Koszty są bowiem zależne nie tylko od tego, ile miejsca się otrzymuje do przechowywania danych, ale też od tego, jak szybko można je wgrywać i pobierać. Odpowiednie zarządzanie pozwala je ograniczyć. Tak zwane aktywne dane, często przesyłane do i z chmury, najlepiej umieścić na dysku z wysoką wydajnością. Archiwa z kolei rozsądniej jest tworzyć na tańszym dysku z mniejszym transferem.

Narzędzie do porównania cen chmury

Przedsiębiorcy często mają kłopot z oceną tego, który dostawca proponuje im najlepszą ofertę. Nawet gdyby ograniczyć się tylko do porównania opcji od największych marek, czyli usług oferowanych przez Google, Microsoft  Azure i Amazon Web Services, sam proces obliczania kosztów jest dość czasochłonny. Wspomniane wcześniej kalkulatory dostępne online podają tylko orientacyjne wartości, a do tego nie uwzględniają wydatków związanych z migracją.

Nie ma sensu tracić czasu i sił na wnikliwe analizy. Całą tę pracę może wykonać Cloudmizer – narzędzie do porównywania cen chmur. Autorska aplikacja Cloud Partners zbiera wszystkie najważniejsze informacje, by następnie wybrać najlepsze oferty na podstawie podanych preferencji i przygotować zestawienie ich warunków oraz cen.

Wystarczy wypełnić krótki formularz, by skontaktować się z ekspertami. W ten sposób można łatwo, szybko, a przede wszystkim w pełni świadomie wybrać najbardziej opłacalny wariant.

Więcej informacji o aplikacji Cloudmizer oraz formularz kontaktowy można znaleźć na: Bezpłatne porównanie cen chmury.

Jakie strategie zastosować, aby obniżyć koszty korzystania z chmury?

Warto pamiętać o tym, że kiedy sfinalizuje się już migrację do chmury, z powodzeniem można znaleźć sposoby na obniżenie kosztów jej utrzymania. Jakie strategie dają najlepsze efekty?

Świadome zarządzanie

Wdrożenie wspomnianych wcześniej metod, takich jak autoscaling czy przechowywanie danych na odpowiednich dyskach, pozwala znacznie zmniejszyć koszty użytkowania chmury. Żeby jednak wprowadzić takie zmiany, trzeba dobrze poznać i zrozumieć wykorzystywane środowisko. Warto przede wszystkim:

• stworzyć dokładny obraz wydatków,
• zidentyfikować zasoby wykorzystywane częściowo lub w ogóle,
• analizować dane aktualne i historyczne, by ustalić trendy oraz wzorce wykorzystywania chmury.

Niezwykle pomocne są specjalne programy i aplikacje (często dostarczane przez samych dostawców), ale też dodatkowe rozwiązania. Wiele firm decyduje się zainwestować we wsparcie specjalistów. W ten sposób można skorzystać z fachowego doradztwa, obejmujące m.in. przygotowanie zaawansowanych modeli prognozowania, które pozwalają pełniej zrozumieć, a następnie przewidywać wydatki na chmurę. Z pomocą specjalistów Cloud Partners można obniżyć koszty utrzymania nawet o 70%.

Więcej informacji o usłudze można znaleźć na: Optymalizacja kosztów chmury.

Wybór odpowiedniego modelu cenowego

Oczywiście niezwykle ważny jest model rozliczeniowy ceny chmury. Powinien być dostosowany do realnych potrzeb firmy.

• pay-as-you-go – najpopularniejsze rozwiązanie, korzystne ze względu na swoją elastyczność. Oznacza, że płaci się wyłącznie za realne zużycie.
• fixed fee – oferta obejmująca stałą, comiesięczną kwotę, dająca jednak dostęp do pewnego zakresu skalowania.
• spot instances – forma płatności dostępna u wielu dostawców, m.in. na chmurze AWS, Google Cloud i Azure. Klient może korzystać z nieużywanych serwerów wirtualnych (tzw. spotów) za ułamek ceny regularnej (opłata za godzinę). W ten sposób da się zaoszczędzić nawet do 90% kosztów, ale serwery w każdej chwili mogą zniknąć, jeśli ich cena rynkowa przekroczy cenę zadeklarowaną przez użytkownika.
• reserved instances – to koncepcja rozliczeń, w której firma może uzyskać korzystne rabaty w zamian za zobowiązanie się do określonego poziomu wykorzystania. Warunki, na jakich oferowana jest zniżka za zarezerwowane instancje, różnią się w zależności od dostawcy.
• savings plan – to model cenowy, który oferuje zniżki na regularne instancje On-Demand, jeśli firma zobowiąże się do dłuższego użytkowania (zazwyczaj okres 1-3 lat). Najczęściej trzeba wtedy wybrać też stawkę czasową za zużycie.

Skorzystanie z programu dofinansowania

Ciekawym rozwiązaniem jest pozyskanie dodatkowych środków na utrzymanie chmury, w ramach dofinansowania. Na rynku dostępnych jest wiele programów akceleracyjnych, dlatego warto się zorientować, czy prowadzona firma się do nich kwalifikuje. W ten sposób da się przede wszystkim zmniejszyć koszty migracji do chmury.

W temacie można zorientować się samodzielnie, ale najlepiej skorzystać ze wsparcia specjalistów. Wtedy najlepiej oceni się szanse, a następnie prawidłowo przygotuje się i złoży wszystkie dokumenty. Formularz umożliwiający szybki kontakt z ekspertami jest dostępny na stronie: Dofinansowanie migracji do chmury.